درمان های دستی یا منوال تراپی

 درمانهای دستی یا منوال تراپی یکی از  متد های درمانی  تخصصی در رشته فیزیوتراپی است و باید توسط متخصصین فیزیوتراپی و پس از گذراندن دوره های معتبر آموزشی انجام شود.  متخصصین فیزیوتراپی با آگاهي از بیومکانیک بدن انسان و نحوه به وجود آمدن اختلالات فیزیکی در سیستم اسکلتی ، راهکارهای درمانی فيزيكي و حركتي مناسب را تجويز مي كنند.

 فیزیوتراپیست پس از بررسی شواهد پزشکی و معاینه فیزیکی، بيماري را تشخیص داده و تعیین می‌کند که آیا درمانهای دستي برای وضعیت بیماری شما مناسب است یا خیر.

در ادامه برخی از روش های تکنیک متداول در منوال تراپی را بررسی می‌کنیم…

در این روش بیمار در وضعیت‌های خاص درمانی به مدت ۳۰ تا ۹۰ ثانیه قرار می گیرد تا عضلات و بافت همبند ریلکس شوند. پس از تعیین نقاط حساس عضله، فیزیوتراپیست به آرامی در عضله آسیب دیده در وضعیت طبیعی خود کشش ایجاد می‌کند. این کشش موجب كاهش اسپاسم و درد در بافت مذکور  شده و باعث می شود که مفصل ها دامنه طبیعی حرکت خود را بازیابند. کشش عضله برای درمان طیف وسیعی از بیماریهای ارتوپدی و مغز و اعصاب موثر بوده و عملکرد عصبی _عضلانی را تسهیل می بخشد. همچنین فيزيوتراپيست به بیماران نحوه کشش عضلات را آموزش داده تا بتوانند در منزل آنها را انجام داده و وضعیت طبیعی بدن خود را حفظ کنند.

 در تکنیک ماساژ بافت های نرم مانند عضلات و فاسیا به وسیله دست ماساژ داده می‌شوند تا تورم و درد کاهش یافته و گردش جریان خون بهبود یابد و تنش و اسپاسم عضلات برطرف شود.

 فاسيا یک سیستم تخصص یافته در بدن است که ظاهری مشابه تار عنکبوت دارد و همه بافت‌های بدن را به هم متصل می کند. در حالت سالم و طبیعی بدن ، فاسیا ریلکس است و شكلي موجدار دارد .این بافت توانايي كشش و حرکت بدون محدودیت را دارد. وقتی دچار آسیب فیزیکی ،جراحت یا التهاب می‌شویم، فاسیا توانایی فعالیت خود را از دست می دهد، انعطاف خود را از دست مي دهد و سایر قسمت‌های بدن را دچار تنش و محدودیت می‌کند .ریلکس کردن میوفاسیال باعث کاهش درد و محدودیت و افزایش انعطاف پذیری و حرکت این بافت می شود. در نتیجه وضعیت بدن بهبود می‌یابد و عواملی که موجب دردهای مزمن و طولانی مدت بدون علامت هستند از بین می روند.

 در این روش از حرکت کم نوسان با سرعت پایین، در مفاصل متحرك استفاده می شود و هدف آن کاهش درد و بازگرداندن دامنه حرکتي طبیعی مفصل مي باشد.

 فیزیوتراپیست می تواند با استفاده از دستان خود به آرامی مفاصل را کشیده و با این کار فشار را از روی مفصل دردناک برداشته و گردش جریان خون را بهبود بخشد.

 یک روش اکتیو است که برای بازگرداندن طول طبیعی تارهای عضلانی، تقویت عضلات ضعیف شده و بهبود عملکرد ربات ها و افزایش دامنه حرکتی مفاصل انجام می شود .بیمار یک عضله خاص را در مقابل یک مانع مقاومتی منقبض کرده و فیزیوتراپیست به صورت دستی تکنیک های درمانی را روی مفصل آسیب دیده انجام می دهد تا عضلات کشیده شده و دامنه حرکت مفصل افزایش یابد.

اعصاب از ستون فقرات به سمت عضلات و فاسيا می روند .در برخی از بیماری‌ها عصب در بافت نرم در دام می‌افتد و توان حرکتی اش محدود می‌شود و باعث ایجاد درد ،بی حسی و ضعف در اندامها می‌شود. فیزیوتراپیست می‌تواند با استفاده از این روش درمانی و به کارگیری تکنیک های دستی ،عصب را در بافت نرم آزاد کرده و عملکرد طبیعی آن را بازگرداند.

 درمان نقاط ماشه ای یک تکنیک درمانی دستی است که بر نقاط ماشه ای و گره‌هايی در بافت ماهیچه تمرکز دارد. این نقاط نه تنها باعث درد در محل خود می شوند بلکه درد را به نقاط دیگر بدن نیز منتشر کرده و موجب محدودیت حرکتی در مفاصل مي شوند. برای درمان نقاط ماشه ای از دو روش درمانی استفاده میشود.

1. روش دستی : در اين روش فیزیوتراپیست از دست های خود برای ایجاد فشار به منظور غیرفعال کردن نقاط ماشه ای استفاده می‌کند .

2. درمان دستی درون عضله ایIMT : اين درمان با  عنوان درای نيدلینگ (سوزن خشک) نیز شناخته می شود .در این روش سوزن هاي نازك و ظريفي به داخل نقاط ماشه ای فرو برده می شوند تا در آن محل یک پاسخ توییچ  در عضله ایجاد شود.اين پاسخ منجر به ترشح برخی مواد شیمیایی طبیعی نظیر اندروفین ها میشود و به ریلکس کردن عضله و رفع اسپاسم و درد کمک می کند. هدف از درمان نقاط ماشه ای از بین بردن درد و آموزش دوباره عضلات برای کار کرد عادی و بدون درد است.

درمانهای دستی به محدوده خاصی از بدن محدود نمی شوند و درمان طيف وسيعي از اختلالات سیستم اسکلتی_ عضلانی را در بر مي گيرند. مانند:

اختلالات ستون فقرات : مشکلات دیسک، اسپاسم عضلات نگهدارنده ستون فقرات، درد ناشی از جراحی و  بافت اسکار، تنگی کانال نخاعی،اختلالات وضعیتی ستون فقرات (چرخش جانبی ستون فقرات ،کایفوز و…)

اختلال عملکرد TMJ : اختلال در عملکرد مفصل گیجگاهی _فکی

درد شانه : دیسکینزی کتف ،شانه منجمد، درد شانه پس از عمل جراحی _فیبرومیالژیا

درد لگن و اعصاب تحت فشار در این ناحیه، درد پس از عمل جراحی لگن، بورسیت لگن (التهاب کیسه های مفصلی)، اختلال وضعیتی لگن( چرخش لگن )

درد مچ پا : اختلال عملکرد پتلافمورال، تاندونیت IT band(بند ایلیو تیبیال)، درد مچ پا پس از جراحی

طبق تحقیقات و یافته های علمی برای درمان هاي دستی چهار اثر اصلی ذکر شده است:

از لحاظ مکانیکی : حرکت دادن غیر فعال مفصل موجب کشش عضلات، رباتها و کپسول مفصلی در آن ناحیه می شود. همچنین می تواند اتصال غیرطبیعی بافت ها به همدیگر را که در نتیجه جراحت و یا التهاب ایجاد شده اند را از بین ببرد و در نتیجه دامنه حرکتی بافت را افزایش دهد. این بهبودی با وارد کردن بیمار به انجام تمرینات ورزشی خاص ممکن می‌شود.

اثر درمان دستی بر مکانیسم های نوروفیزیولوژیکی : اعتقاد بر این است که درمانهای دستی می تواند علاوه بر محل جراحت بر روی سیستم درد واقع در کانال نخاعی نيز اثر مهارکننده داشته باشد .

از لحاظ بیوشیمیایی : دستکاری مفصل موجب فعال شدن سیستم اپیوئیدی (ضد درد )درونی می شود.

از لحاظ روانشناسی : درمان دستی باعث می شود که فرد با به دست آوردن نتایج مثبت از این روش احساس اطمینان و دلگرمی کند.

ممنوعيت هاي انجام تکنیک های دستی یا منوال تراپی

همارتروز( خونریزی در داخل مفصل) _هایپر موبیلیتی مفصل (نرمی مفصل) _تعویض مفصل در حالی که بیمار قادر به انجام حرکات فعال نیست.

ابتلا به بیماری‌های خاص

خونریزی داخلی