سندرم تونل کارپال

دست ها از مهم ترین اعضا بدن هستند و به وسیله آن ها کارهای ظریف و مهمی مثل بلند کردن اجسام،نوشتن،غذا خوردن و.. ممکن می شود.یکی از مشکلات رایجی که ممکن است در دست ها بروز کند عارضه ای به نام سندرم تونل کارپال (CARPAL TUNNEL SYNDROME) است که در ادامه به طور مفصل در مورد آن صحبت می کنیم.

تونل کارپال یک ساختار استخوانی-فیبری است که از ساختار های حیاتی ای مانند رگ های خونی،عصب ها و تاندون هایی که به دست وارد یا از آن خارج می شوند،حفاظت می کند.این تونل در محل اتصال کف دست به ساعد قرار دارد و محل عبور مرور اعصاب و رگ ها و تاندون ها به کف دست است.

سندرم تونل کارپال یا سندرم تایپیست ها یکی از بیماری های اندام فوقانی است که زمانی ایجاد می شود که به عصب میانی زمانی که از تونل کارپال عبور می کند فشاری بیش  از حد طبیعی وارد شود.به طور کلی هرچیزی که باعث تورم در مچ دست شود، ممکن است باعث بروز این سندرم شود.

رایج ترین علائم در افراد مبتلا به سندرم تونل کارپال عبارتند از:

• سوزن سوزن شدن
• درد شدید
• کاهش قدرت مچ
• شدید تر شدن درد با حرکت مچ دست
• گزگز کردن انگشتان
• ضعیف شدن حس مچ دست
• انتشار درد در طول دست یا به اصطلاح تیر کشیدن درد در طول دست
• ضعف عضلات مچ دست و …

همان طور که گفته شد این سندرم زمانی ایجاد می شود که فشار روی عصب میانی زیاد شود.این افزایش فشار به دو دلیل ممکن است رخ بدهد:

• وقتی محتویات سندرم تونل کارپال بزرگ شوند
• وقتی فضای داخل تونل کم شود؛مثلا زمانی که مچ دست بعد از دررفتگی یا جراحی ورم کند.

البته ممکن است عصب میانی در هر قسمت از مسیرش فشرده شود و علائمی مشابه علائم این سندرم ایجاد کند.برا مثال این فشردگی ممکن است در گردن هم رخ دهد.

عوامل مختلفی هستند که می توانند منجر به بروز سندرم تونل کارپال شوند.این علائم عبارتند از:

• التهاب مفصل:هماطور که قبلا گفته شد هر عاملی که موجب بروز تورم والتهاب در مفصل مچ دست شود ممکن است موجب بروز سندرم شود مثل روماتیسم مفصلی.
• بارداری:هورمون هایی که در زمان بارداری ترشح می شوند ممکن است باعث افزایش فشار روی عصب میانی و بروز علائم این سندرم شوند.خوشبختانه پس از زایمان سندرمی که در زمان بارداری ایجاد شده باشد از بین می رود.
• ژنتیک:عوامل ژنتیکی هم ممکن است در بروز این سندرم دخیل باشند برای مثال بعضی از افراد به از بدو تولد تونل کارپال تنگ تری نسبت به حالت معمول دارند.
• بیماری هایی مثل آرتزو و دیابت هم ریسک بروز سندرم تونل کارپال را بالا می برند.
• برخی از دارو ها مانند استروئید ها احتمال بروز این بیماری را بالا می برند.
• وجود کیست یا تومور در مچ دست
• ورزش هایی که در آن مچ دست یک حرکت تکراری را مدام انجام می دهد مثل پینگ پونگ و تنیس
• ثابت ماندن مچ دست در یک وضعیت نامناسب به مدت طولانی و …

این سندرم را با توجه به علائم آن تشخیص می دهند و معولا نیازی به انجام تست های تشخیصی نیست.

فیزیوتراپیست برای تشخیص این سندرم قدرت عضلات انگشتان،دامنه حرکتی مچ دست و .. را معاینه می کند و تعدادی تست تشخیصی انجام می دهد تا از تشخیصش مطمئن شود.

فیزیوتراپیست برای مطمئن شدن از این که بیمار مبتلا به سندرم تونل کارپال است یا نه بالا تنه و گردن را به دقت معاینه می کند تا از محل منبع درد اطمینان حاصل کند.

روش های درمان این سندرم به طور کلی شامل روش های جراحی و غیر جراحی است.روش های غیر جراحی شامل دارو درمانی و فیزیوتراپی هستند که در ادامه به آن ها می پردازیم.

• دارو درمانی:از دارو ها برای کاهش درد و کاهش التهاب مفصل استفاده می کنند مثل دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی و دارو های کروتیکواستروئیدی
• تزریق استروئید ها:تزریق کورتیکواستروئید ها برای درمان بیماری مفید است اما اثرات آن دائمی نیست و پس از چند ماه از بین میرود.تزریق این ماده به داخل تونل کارپال باعث کاهش التهاب مفصل می شود.
• فیزیوتراپی:اغلب افراد مبتلا به سندرم تونل کارپال با این روش درمان می شوند.فیزیوتراپی درد و التهاب و سایر عوارض ناشی از سندرم تونل کارپال را کاهش می دهد و موجب بهبودی کامل می شود.این روش عوارضی ندارد و اثرات آن دائمی است.
• جراحی:در صورتی که هیچ کدام از روش های درمانی فوق نتوانند موجب کاهش عوارض این سندرم شوند درمان جراحی پیشنهاد می شود.در عمل جراحی فضای تونل کارپال را افزایش می دهند تا فشار از روی عصب برداشته شود.

در فیزیوتراپی این سندرم کاهش درد یکی از اولین اهداف فیزیوتراپی است. سپس فیزیوتراپیست با استفاده از روش های مختلف باعث نرم کردن ساختار های سندرم تونل کارپال و کاهش فشار ناحیه می شود.پس از آن بیمار برنامه تمرین درمانی را در پیش می گیرد تا عضلات ناحیه تقویت شوند و بیمار بتواند فعالیت هایی مانند گرفتن اجسام در دست را انجام دهد و در نهایت به فعالیت عادی باز گردد.
فیزیوتراپیست با  استفاده  از تکنیک های مختلف می تواند عوارض و علائم ناشی از سندرم تونل کارپال را کاهش دهد.این تکنیک ها عبارتند از:

• درمان های دستی:درمان های دستی نقش مهمی در بهبود این سندرم دارند.درمان های دستی موجب برداشته شدن فشار از روی ساختار ها و شل شدن تاندون ها وعضلات شده و به کاهش درد و سایر علائم بیماری کمک می کنند.
• استفاده از آتل:استفاده از آتل باعث ثابت ماند مچ دست می شود.در نتیجه زمانی که بیمار خوابیده است آتل مچ دست را ثابت نگه داشته و مانع از بروز درد می شود.
• تمرین درمانی:تمرین درمانی بخش مهمی از فرایند درمان این سندرم است.فیزیوتراپیست با توجه به وضعیت بیمار تمرین هایی را به وی پیشنهاد می کند که باید در کلینیک و خانه انجام دهد.این تمرینات شامل تمرینات کشش عمومی،حرکات کشش مچ دست و انگشتان،تمرینات تقویتی دست و مچ دست و … هستند.این تمرینات به کاهش درد و کاهش سفتی و ضعف عضلات ناحیه کمک می کنند.
• اولتراسوند تراپی یا درمان به وسیله امواج فراصوت:با استفاده از این روش درمانی التهاب کاهش می یابد و انعطاف پذیری ساختار هایی مانند تاندون ها افزایش می یابد.در نتیجه فشار از روی عصب میانی برداشته شده و بیماری بهبود می یابد.
• لیزر درمانی:لیزر درمانی موجب افزایش جریان خون ناحیه و کاهش درد و در نتیجه تسریع روند درمان می شود.
• طب سوزنی:این روش تاثیر بسیاری در کاهش درد بیمار دارد و با کاهش درد به بیمار کمک می کند تا بتواند به روند درمان و تمرین درمانی ادامه دهد.